martes, 27 de marzo de 2012

San Sadurniño, un municipio rural


San Sadurniño é un municipio rural da comarca de Ferrolterra que conta con 3.099 habitantes (IGE, 2011), e que viu reducida a súa poboación total dende mediados do S.XX á metade. Isto debeuse ao proceso de pérdida de poboación que supuxo o éxodo de poboación cara Ferrol, por mor do auxe do sector naval, e cara a outras cidades galegas, españolas e incluso estranxeiras. Foi un proceso de abandono do campo que ata o de agora non finou aínda que si se ha visto reducido en gran medida. ¿Por qué? Pois debido sobretodo á chegada de nova poboación xoven que traballa na cidade ou persoas maiores que retornan dos lugares aos que emigraron para pasar a súa xubilación no lugar onde naceron. Isto que sucede en San Sadurniño non é distinto do que sucede en tantos otros municipios rurais galegos, españois e tamén é común a moitas entidades de poboación da maioría dos países desenrolados. Unha vez presentado este municipio, o que nos interesa é saber a opinión da poboación autóctona e dos novos habitantes, algo que exporemos en próximas entradas. A que se adican? Ónde traballan? Síntense cidadáns da cidade ou do rural?
Qué opinas ti? Coñeces algún caso similar? Qué ocorre no teu municipio? Opina libremente!

martes, 20 de marzo de 2012

O que antes era rural...


Nos últimos anos, estos municipios adquiriron certa capacidade industrial, descentralizada dende a cidade central, e tamén unha mellora nos servicios froito do incremento da calidade de vida dos seus habitantes.
Na fotografía aparece o polígono industrial do Río do Pozo, un dos máis grandes de Galiza, nun municipio que ata o último tercio do século XX posuía unha economía basicamente agraria: Narón. Anos despois, atopámonos cunha cidade moi vinculada a Ferrol e no que a actividade agrícola encóntrase de maneira moito máis residual, aínda que continúa existindo.
A pregunta é, afectou positivamente esta especie de reconversión? Os usos do solo han cambiado de maneira moi evidente, e a calidade de vida ten mellorado moito, xunto coa inserción de novas vías de comunicación e servizos públicos e privados. Pero pola contra paisaxes tradicionais coma o da foto han sucumbido a un tipo de economía salvaxe, que precisa dun amplio espazo e que non respeta o medio como si que parece que o facía a agrocultura tradicional.
Este espazo rural xa non é soamente espazo adicado á agricultura. Pero entón, quen vive nestes municipios? Cal é o sector económico dominante? É a poboación autóctona? De onde se sinte esta poboación? Cal é a túa opinión?.

domingo, 18 de marzo de 2012

Mapa conceptual del trabajo

Mapa conceptual do blog
  Os damos la bienvenida al blog. En él trataremos los movimientos pendulares en algunos municipios de la comarca de Ferrolterra. Con respecto a esto he de decir que el blog va a tratar sobre las consecuencias, características y particularidades de los movimientos pendulares más que del concepto en sí. De ahí que me decidiera por titular el blog con el rótulo "Ferrolterra rural". Y es que son los movimientos pendulares los que explican muchos de los territorios rurales actuales, sobre todo en territorios con una ciudad central que actúa de núcleo funcional de una región. Los movimientos pendulares, en definitiva, tienen consecuencias sociales y económicas, y en menor medida culturales y políticas. De ello hablaremos a lo largo de todas estas entradas.
  Antes de nada, me gustaría pediros disculpas por el hecho de que algunas entradas estén en gallego y otras en castellano. Al hacerlas en días diferentes, es fácil no seguir un guión fijo en este aspecto. Espero que todos podamos entendernos ya que para eso es este blog un medio de comunicación con fines didácticos.
  Vamos a hablar un poco del mapa conceptual y, a continuación, del esquema que seguirá este blog de ahora en adelante.
  El mapa conceptual que tenemos en la imagen intenta explicar un poco cual es la metodología del trabajo. Para qué sirve, Cómo lo hacemos, Por qué...etc. En primer lugar lo hacemos porque nos gusta el tema. Estudiamos Geografía y dentro de la Geografía existen múltiples ramas de estudio. Los movimientos de la población en el espacio es una de ellas. Y tienen enormes consecuencias en nuestra forma de habitar el espacio. El trabajo se encuadra dentro de la comarca de Ferrolterra, en el extremo Noroeste de la península Ibérica, es decir en la provincia de La Coruña, Comunidad Autónoma de Galicia y país, España. Los datos disponibles para el trabajo son de 2001 y la información que manejaremos en el trabajo es actual, con lo que el trabajo está orientado al periodo 2001-actualidad. Puede resultar ser un blog interesante para cualquier investigador, especialmente para sociólogos, geógrafos, historiadores y urbanistas, y también para los ciudadanos no solo de la comarca si no también de cualquier parte del mundo, ya que lo que sucede aquí no es muy diferente de lo que sucede en cualquier área metropolitana española, europea o mundial, si nos referimos a los países que experimentan procesos como el commuting, que son básicamente los países desarrollados. Para hacer este trabajo utilizaremos métodos tanto cuantitativos como cualitativos. Los primeros serán obtenidos de bases estadísticas oficiales como el IGE, y los segundos mediante información bibliográfica y entrevistas. Los antecedentes, aunque los hay, no van a ser empleados como base para este trabajo. Existen trabajos sobre movilidad de la población, movimientos pendulares (commuting) y sobre áreas rururbanas, y nosotros extraeremos información de muchos de ellos. Finalmente, todo este trabajo nos valdrá fundamentalmente para 3 cosas: Si Dios quiere, para aprobar; También por razones obvias de satisfacción personal, ya que es un trabajo interesante del que esperamos aprender mucho; y, por último, para poder enseñarle a mucha gente un lugar para muchos desconocido como es Ferrol y su comarca. Sus pueblos, sus ciudades, sus comunicaciones, su paisaje y su futuro. Es decir, se trata también de un trabajo didáctico.
  El esquema que seguiremos en los próximos meses va a ser el siguiente:
Primero introduciremos un poco lo que han sido los cambios en un territorio antes rural, solo perturbado por la presencia de la ciudad de Ferrol, ciudad naval de creación estatal y ejemplo peculiar de este tipo de urbanización, pero cuyo entorno inmediato ha sufrido enormes cambios, sobre todo con la llegada del vehículo privado. A partir de aquí, intentaremos seguir el mismo esquema para todos los municipios que estudiemos: Introducción al municipio - movimientos pendulares - entrevista con concejal - entrevista con habitante - conclusiones. Lo más seguro es que solo tengamos tiempo de seguir este esquema con unos pocos municipios porque el tiempo escasea, pero no dudaremos en seguir con el blog una vez terminado el curso si os parece interesante.
  Lo dicho, un saludo y espero que os guste!

Jorge.